सिम्रौनगढ– सिम्रौनगढ क्षेत्रका किसानहरूले पछिल्ला दुई वर्षदेखि माछापालनका लागि नयाँ पोखरी खन्ने कार्यमा रोक लगाएका छन्। माछापालनमा लगानी गरेपछि अपेक्षाकृत मुनाफा नपाएपछि किसानहरूले पोखरी खन्ने निर्णयमा परिवर्तन ल्याएका छन्। यहाँका माछापालक किसानहरूले पहिले राम्रो आम्दानी गरेको भए पनि अहिले मुनाफा कम भएको भन्दै माछापालनमा रुचि घटेको छ।

सिम्रौनगढ क्षेत्र माछापालनको लागि विगत लामो समयदेखि प्रसिद्ध रहेको छ, जहाँ ५० वटाभन्दा बढी पुराना पोखरीहरू छन्। यहाँको ५२ बिघा क्षेत्रफलमा फैलिएको झरोखर पोखरी अहिले पनि देशको सबैभन्दा ठूलो प्राकृतिक पोखरी हो। यस अघि चितवन जिल्लाको भण्डारा क्षेत्रको ११० बिघाको पोखरीमा माछापालन गर्दै आएको भए पनि उक्त पोखरीमा माछापालन बन्द भएको छ र अब कपासखेती र बङ्गुरपालन हुँदै आएको छ।

सिम्रौनगढमा प्राकृतिक पोखरीहरूमा माछापालन गर्दा किसानहरूले राम्रो आम्दानी गर्न थालेका थिए। यसले गर्दा धेरै किसानहरूले नयाँ कृत्रिम पोखरी खन्न थाले, जसको संख्या अहिले २०० भन्दा बढी पुगेको छ। यस क्षेत्रबाट उत्पादित माछा काठमाडौं, पोखरा, हेटौंडा, रौतहट, र पर्सा जिल्लासम्म खपत भइरहेको छ।

तर पछिल्लो समय माछापोखरीहरूको संख्या अत्यधिक बढेको र उत्पादनमा वृद्धि भएको कारण माछापालक किसानहरूको मुनाफामा कमी आएको छ। यसका कारण किसानहरूले अब माछापालनमा रुचि कम गरिरहेका छन्। केही किसानहरूले भने माछापालनबाट पलायन भएर अन्य कृषिकर्मतर्फ ध्यान दिन थालेका छन्।

सङ्घ र प्रदेश सरकारले माछापालक किसानहरूको लागि दिइने अनुदानमा कटौती गरेको र प्राविधिक सहयोग पनि बन्द गरिदिएको छ। साथै औषधि र दानामा पनि अनुदानको व्यवस्था नगरेको कारण माछापालनमा लगानी बढेर मुनाफा घटेको किसानहरूको गुनासो छ। कुमार मत्स्य फर्मका सञ्चालक पन्नालाल कुशवाहाले माछापालक किसानहरूको समस्यामा सरकारको ध्यान नपाएको र यसले आगामी दिनमा पलायनको दर बढाउन सक्छ भनेका छन्।

सिम्रौनगढमा माछापालनबाट पलायन भने केही कम मात्रामा भएको छ, तर यदि सरकारले माछापालक किसानहरूको समस्यालाई सम्बोधन नगरे भने, यो समस्या अझ बढ्न सक्ने आशंका गरिएको छ।